شیرینی قطاب چیست و راه و روش درست کردن آن چگونه است؟
قطاب یکی از شیرینی های خشک سنتی ایرانیهاست که گونه قطاب یزدی و یا کرمانی آن هچون قطاب بنیادین هرگونه دیگر آن در ایران شناخته شده تر است.
شیرینی قطاب یکجور نان شیرینی است که توی آنرا با آمیخته خوشمزه ای از پسته و یا بادام ( و یا هر دوی اینها ) ریز و کوبیده شده پر کرده اند.
تمامی ایده درست کردن یک شیرینی قطاب خوشمزه در خوردنی تر کردن مغز پسته و بادام ( و یا مغز گردو ) کوبیده شده آن نهفته شده است.
نان شیرینی قطاب هم که خمیر آن به روش خمیر پودری یا بیسکویتی درست میشود بخش مهم دیگری از بهینه کردن آنست.
شیرینی قطاب اگر با روش گرمای خشک ( در فر ) پخته شود در زمره شیرینی هائی قرار میگیرد که بخاطر فایده مندی آن مناسب قند خونی ها یا دیابتی هم میشود.
در این آموزش درست کردن شیرینی قطاب من مغز بادام را به تنهائی برای پرکردن آن گزیده ام. آماده کردن و به نم گذاشتن مغز بادام پیش از کوبیدن و یا چرخ کردن آن یک بخش پایه ای از کار است. این شیرینی قطاب که با آموزش زیرین درست کرده ام جوری از کار درمیآید که هیچگاه از خوردن آن دلزده نمیشوید و بیشتر از آن میخواهید بخورید.
از آنجا که بیشتر مایه های پایه ای درست کردن این شیرینی مانند مغز بادام یا پسته ؛ ماست ؛ پرتقال ؛ هل و گلاب مایه هائی تندرستانه هستند این شیرینی خشک را هم تا اندازه ای فایده مند کرده اند.
دراین آموزش شیرینی قطاب در این چهار گام کلی انجام میشود.
1- درست کردن خمیر شیرینی قطاب بصورت گرده ای ریز و پودری.
2- درست کردن آمیخته درونی قطاب با مغز بادام نرم شده .
3- ورنه زدن و قالب زدن خمیر شیرینی قطاب بفرم صدفی.
4-پختن خمیر قطاب به شیوه پخت خشک در فر.
بادامهای پوست کنده را در کاسه ای از آب سرد به نم بگذارید تا در یکشب خیس خورده و نرم بشوند. باین ترتیب مایه درونی قطاب را که با بادام چرخ شده درست میکنید مایه ای نرم و چسبنده از کار در خواهد آمد.
آب بادام خیس خورده را دور نریزید با آن برنج را بجوشانید یا در سوپ ؛ خورش و یا آبگوشت بریزید تا به آن مزه ای بادامی ببخشید.
یکدانه تخم مرغ را در کاسه ای بشکنید و به آن ماست سفت یا چکیده را اضافه کنید و با همزن دستی آنها را با هم قاطی کنید. این آمیخته را در گام بعدی در خمیر قطاب میزنید.
آماده کردن خمیر شیرینی قطاب :در کاسه ای جادار آرد نرم ؛ خاکه قند ؛ بکینگ پودر قنادی و نمک را الک کنید. پس از آن مایه ها را در کاسه با همزن دستی به آرامی با هم قاطی کنید.
مزه پرتقالی ( دلبخواهی ) :روی کاسه آمیخته آرد پوست یکدانه پرتقال را به نازکی رنده کرده و هم بزنید.
وارد کردن کره سرد به آمیخته آرد :کره سرد را در آمیخته آرد بزنید و با دست آنها را به درشتی با هم قاطی کنید تا اینکه خمیری ریز دانه و پودری بدست بیاورید.
زدن آمیخته تخم مرغ به آمیخته آرد :حالا آمیخته تخم مرغ و ماست را به آمیخته آرد وارد کنید و آنها را به درشتی با کفگیر قاطی کنید. سپس با دست همه مایه ها را با هم به تندی قاطی کنید تا خمیری ریزدانه ای و پودری شده در پایان کار بدست آورید. خمیر را در پایان توی کاسه گرد و توپی کنید. مهم : همزدن مایه ها را کوتاه و تند انجام دهید تا خمیر گرم نشود.
سرد کردن خمیر قطاب :برای سرد نگهداشتن خمیر قطاب آنرا در کیسه پلاستیکی قرار داده و به اندازه کف دست پهن کنید. پلاستیک خمیر را بسته و در مدت نیم ساعت در یخچال بگذارید تا جا بیفتد.
کوبیدن و یا میکسر کردن پسته و بادام :بادامهای خیس خورده را آبکش کنید. آب بدست آمده را نگهداری کنید تا در آینده در خورش و یا سوپ بزنید تا مزه بادامی بگیرد. بادامهای خیس خورده را با دستمال خوب خشک کنید.
بادامها را در کاسه میکسر برقی بریزید و آنرا با سرعت کم راه بیندازید تا درشتیهای بادامها خرد شود سپس خاکه قند را هم به آن اضافه کرده و با سرعت زیاد بچرخانید تا همه مایه ها بخوبی نرم و لهیده شوند.
مزه دارکردن خمیر بادامی قطاب :سپس بادامهای نرم و چرخ شده را در کاسه ای جادار خالی کنید. سفیده یکدانه تخم مرغ را در خمیره بادامی خالی کرده و خوب با همزن برقی آنها را با هم قاطی کنید. گلاب را هم به آمیخته بادامی بزنید و با سر کفگیر آنها را با هم خوب قاطی کنید تا خمیره ای بادامی کرمی و نرم و نازک بدست آورید.
به قیف زدن خمیر بادامی قطاب :یک قیف قنادی خامه زنی که در سر آن خامه پخش کن گذاشته اید در لیوانی گذاشته و دهانه آنرا باز کنید. سپس با سر قاشق خمیر کرمی بادام را توی قیف پلاستیکی بریزید تا پر شود. ته قیف قنادی را پس از پرشدن بپیچید تا خوب بسته شده و آماده بکارگیری بشود.
ورنه کردن خمیر قطاب :خمیر قطاب را از توی پلاستیک در آورید. روی میز کارتان کمی آرد نرم بپاشید و خمیر قطاب را روی آن قرار دهید. با کمک ورنه آنرا پهن کنید تا از کناره های آن به یکسان و یکنواخت پهن شود. ورنه کردن را آنقدر ادامه دهید تا خمیر به یک لایه نازک ؛ هموار ولی قابل تاشدن و فرم گرفتن برگردد. ورنه کردن خمیر را به آرامی انجام دهید تا خمیر در هنگام ورنه شدن در نتیجه گرم شدن از هم نپاشد.
قالب زدن خمیر قطاب :در اینجا میخواهیم که خمیر بزرگ و پهن شده قطاب را با کمک شابلونی گرد به اندازه میانه ؛ نه زیاد بزرگ و نه خیلی کوچک به فرم دایره ای برش بزنیم. خمیر قطاب را به فرم دایره ای قالب بزنید و آنها را در کنار هم روی میز کار قرار دهید.
پر کردن خمیر قطاب :برشهای دایره ای خمیر را میخواهیم که با خمیره بادامی پر کنیم. قیف قنادی را که با خمیر کرمی بادامی پر کرده اید روی هر لایه برش خورده خمیر بگیرید و در میانه آن با اندازه یک قاشق خوراکی از کرم بادامی خالی کنید. اینکار را روی همه لایه های خمیر قطاب انجام دهید.
فرم صدفی زدن به خمیر قطاب :برای اینکه به خمیر قطاب فرم صدفی بدهید به این ترتیب کار کنید. برشهای پر شده از خمیر کرمی بادامی را یک به یک با کمک ماله قنادی بردارید و یک نیمه از خمیر را برگردانده و روی نیمه دیگر آن قرار دهید تا بسته شود. با انگشت لبه های دو نیمه خمیر قطاب را به آرامی بهم بچسبانید. بدین ترتیب لایه پر شده از خمیر کرمی بادامی فرمی بیضوی پیدا میکند. برای اینکه به آن صورتی صدفی یا دندانه ای بدهید خمیر بسته شده را روی میز قرار دهید. برای دندانه ای کردن لبه های خمیر قطاب نوک چنگالی را توی آرد نرم بزنید تا آردی بشود. سپس با نوک چنگال روی لبه بسته شده خمیر قطاب فشار بیاورید تا نقش بگیرد. اینکار را روی همه خمیرهای بسته شده قطاب انجام دهید. پس از آن همه خمیرهای صدفی مانند را روی سینی فر روی کاغد نسوز برای پخته شدن بچینید.
پختن خمیر قطاب در فر :اکنون خمیر شیرینی قطاب آماده پخته شدن هستند. به دو روش میتوان خمیر شیرینی قطاب را پخته کرد: در فر و با گرمای خشک یا در وان روغن داغ و با گرمای تر. روش پخت گرمای خشک روشی آسانتر و بهتر است. روش گرمای تر و در روغن داغ روشی سخت تر است که بخاطر روغن بکار رفته قطاب را دچار روغن بوئی هم میکند. این روش همزمان بخاطر چرب شدن قطابها میتواند زیان آور هم باشد.
در این آموزش ما خمیر قطاب را به روش گرمای خشک در فر پخته میکنیم.
فر را با دمای 200 درجه سانتیگراد روشن کنید. روی دیس فر کاغذ نسوز بگذارید و خمیرهای شیرینی را روی آن بچینید. دیس فر را در طبقه پائین فر قرار داده و بگذارید تا در مدت 15 تا 20 دقیقه با دمای 200 درجه پخته شود.
پس از پخته شدن شیرینی ها ؛ آنها را روی تور سیمی قرار دهید و بگذارید تا خوب خنک شوند.
آماده کردن مایه آراستن قطاب :در کاسه ای باقیمانده خاکه قند را با هل ساییده به اندازه نیم قاشق چایخوری قاطی کنید. سپس آمیخته خاکه قند را روی شیرینی های قطاب چیده شده روی تور سیمی الک کرده و بپاشید.
شیرینی های قطاب شما اکنون آماده پذیرائی و خوردن هستند. نوش جان!